NEDEN PSİKOLOJİ ? NEDEN PSİKOLOG ?

İnsanların davranışlarının nedenleri üzerindeki sorular bir asrı aşkın süre devam etmektedir. Psikoloji insan davranışlarını inceleyen ve anlayarak yorunlamaya çalışan bilim dalıdır. Psikoloji bilimi sosyoloji, biyoloji, antropoloji, felsefe gibi disiplinlerle ilişki içindedir. Yer yer beyin fonksiyonlarıyla ilgilenirken yer yer çevresel koşullar içindeki insanı ve yer yer de geçmişten bu güne insan davranışlarının aktarılmasını inceler.

Psikologlar, dikkatli bir gözlem, deney ve analiz gibi bilimsel yöntemler uygularlar. Ellerindeki tekniklerin kullanımının yanında yaratıcı ve araştırmacı olmaları da psikologlardan beklenen özelliklerdir. Psikologlar  başkalarıyla iyi iletişim kurabilen, sabırlı, tutarlı, hoşgörülü, işbirliğine açık, soyut düşünebilen, başkalarının duygularını anlayabilen, mantıksal bağlantıları kurabilen kişiler olmalıdırlar.

Psikologlar geleneksel olarak normal ve anormal işleyişini incelemek ve insanın zihinsel duygusal sağlığına katkıda bulunmak çabasındadırlar. İnsanların stresini azaltmak, performansını artırmak, kaygılarıyla başetmesine yardımcı olmak için çalışırlar. Psikolog sorunun çözümünde rol almakla sınırlı kalmaz, daha sorun ortaya çıkmadan koruyucu çalışmalarda yürütür. Davranış sorunlarına yaklaşımın temel kuralı, ciddi boyutlara ulaşmadan olumsuz tutum ve davranışların değiştirilmesidir.

Psikologlar bir çok alanda psikoterapi çalışması yaparlar. Anksiyete, depresyon günlük hayatın oluşturduğu stres faktörleri, ilişkiler gibi çok değişik konularda çalışırlar. İnsan hayatının tatmin edici, üretken, uyumlu olması konusunda bireylere ve gruplara yönelik çalışmalar yürütürler. İnsanın günlük hayatında sorunlar yaşıyor olması, duygusal ve davranışsal açıdan daha iyi olma isteğinin varolması gibi nedenlerle psikologa başvurması kişinin akıl hastası olduğu anlamına gelmez. Günlük hayat insana olağan üstü zorluklar, karmaşalar sunmakta, kişi kendi çabasıyla bu zorluklarla başedememektedir. Bu tür durumlarda insanlar psikolog yardımıyla başetme gücünü arttırabilir ve önemli kayıplar yaşamadan hayatını yoluna koyabilirler.

Genel olarak psikoloji; insanın dünyayı ve çevresini nasıl algıladığı, nasıl tepki verdiği, nasıl öğrendiği, nelerden endişe duyduğu, başkalarıyla ilişki kurmadaki tutumlarını nasıl geliştirdiğini ortaya koyar. Psikologlar ise insanların yaşam sorunlarını çözmeleri, psikolojik dengesini korumaları konularında profesyonel yardımda bulunurlar. Kişilere farkındalık kazanmaları yönünde destek sağlar.

Psikologlar neleri yapmaz konusuna gelince özellikle belirtimesi gerken konular şöyledir.

• Psikologlar yargılamaz, eleştirmez, etiketlemez.
• İnsanların aklından geçenleri bilmez, bir görüşte her şeyi anlamaz.
• Psikologlar olağan üstü güçlere sahip değildir, danışanlarıyla işbirliği yapar, sorunla baş etmesine katkıda bulunur ancak sihirli değneğe sahip değildir.
• Psikologlar gizlilik kuralına sonuna kadar uyar, kimsenin bilgilerini başkasıyla paylaşmaz.
• Psikologlar hiç bir konuda zorlama içinde bulunmaz.
• Psikologlar danışanlarıyla yakın arkadaşlık ilişkisine girmez, sınırları ihlal etmez.
• Psikologlar ilaç yazmaz ve ilaçla ilgili değerlendirmede bulunmaz.
• Psikologlar birçok seçeneği danışanlarıyla birlikte değerlendirir ancak başkalarının yerine karar vermez.